İLKOKUL MÜDÜRLERİNİN DÖNÜŞÜMSEL LİDERLİK DAVRANIŞLARININ ÖĞRETMENLERİN İŞ DOYUMLARI DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ
Author :
Abstract
Toplumsal bir sistem olarak eğitim, bireylerin toplumda var olma süreci içerisinde tecrübelerini, davranış ve tutumlarını öğrenme yoluyla dönüşümüne olanak tanır. Bireylerin var olma süreci içerisinde de örgütsel yapılar önemli yer tutmaktadır. Araştırmanın evreni 2019-2020 eğitim öğretim yılında Diyarbakır ili Sur ilçesinde görev yapan 1541 öğretmenden oluşmaktadır. Basit tesadüfî örneklemle belirlenen 302 öğretmen araştırmaya gönüllü katılmıştır. Çalışma kapsamında okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik davranışları ile öğretmenlerin iş doyumu düzeylerini, özellikle dışsal boyutta daha fazla olumlu yönde ilişkili olduğu belirlenmiştir. Çalışma kapsamında okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik davranışlarının öğretmenlerin motivasyon düzeylerini, olumlu yönde etkilediği belirlenmiştir. Okullarda dönüşümcü lider okul müdürlerine olan ihtiyaç aşikardır. Bu bağlamda eğitimde okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik davranışları sergileme düzeyleri tartışmaya açılmalıdır. Araştırma sonucunda okul müdürlerinin eksik yönleri betimlenmiş, alanyazınına bu yönde farkındalık oluşturulması amaçlanmıştır. Yapılan çalışma, okul yöneticilerinin sergilemiş oldukları dönüşümcü liderlik stili ile sınırlı olduğundan diğer liderlik stillerinin motivasyon üzerindeki etkisi araştırılabilir.
Keywords
Abstract
As a social system, education allows individuals to transform their experiences, behaviors and attitudes through learning in the process of their existence in society. Organizational structures play an important role in the existence of individuals. The population of the study consists of 1541 teachers working in the Sur district of Diyarbakır in the 2019-2020 academic year. 302 teachers determined by simple random sample voluntarily participated in the study. Within the scope of the study, it was determined that the transformational leadership behaviors of school principals and teachers' job satisfaction levels were found to be more positively related, especially in the external dimension. Within the scope of the study, it was determined that the transformational leadership behaviors of school principals had a positive effect on teachers' motivation levels. The need for transformational leader principals in schools is evident. In this context, the level of transformational leadership behaviors of school principals in education should be discussed. As a result of the research, the shortcomings of school principals were described, and it was aimed to raise awareness in the literature in this direction. Since the study is limited to the transformational leadership style exhibited by school administrators, the effect of other leadership styles on motivation can be investigated
Keywords
- Akyürek, M. (2016). İlkokul müdürlerinin dağıtılmış liderlik özellikleri ile öğretmenlerini doyumu algıları
- Akyürek, M. (2016). İlkokul müdürlerinin dağıtılmış liderlik özellikleri ile öğretmenlerini doyumu algılarıarasındaki ilişki (Ankara ili örneği).Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Başaran, İ. E. (1994). Türkiye eğitim sistemi. İstanbul: Yargıcı Matbaası.
- Crossman ve Haris (2006). JobSatisfaction of Secondary School Teachers. Educational Management Administration andLeadership, 34, 29-46.
- Çelik, M. (2013). Öğretmen algılarına göre ilkokul yöneticilerinin dönüşümcü liderlik ve girişimcilikbecerileri arasındaki ilişki (Bağcılar ve Bakırköy ilçeleri örneği), Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
- Demir, H. ve Okan, T. (2008). Etkileşimsel ve Dönüşümsel Liderlik: Bir Ölçek Geliştirme Denemesi, Yönetim Dergisi, 19, 61, 72-90.
- Demir, H.Okan, T. (2008). Etkileşimsel ve Dönüşümsel Liderlik: Bir Ölçek Geliştirme Denemesi, Yönetim Dergisi, 19, 61, 72-90.
- Hargreaves, A. (1994). Changingteachers, changingtimes. London: Cassell.
- Karip, E. (1998). Dönüşümcü Liderlik. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 4(16), 443- 465.
- Keenan, K. (1996). Yöneticinin kılavuzu, motivasyon. Engin Koparan (çev). İstanbul: Remzi Kitabevi Kozlu, C. (2009). Liderin takım çantası, araçlar ve yaklaşımlar. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Little, J. W. (1996). Theemotionalcontoursandcareertrajectories of (disappointed) reform enthusiasts. Cambridge Journal of Education, 26, 345-359.
- Nias, J. (1996). Thinkingaboutfeeling: Theemotions in teaching. Cambridge Journal of Education, 26(3), 293-306.
- Sabuncuoğlu, Z., ve Tüz, M. (2001). Örgütsel psikoloji. Bursa: Ezgi Kitabevi.
- Şimşek, Ş. (2008). Yönetim ve organizasyon. Konya: Adım Ofset / Matbaacılık
- Tengilimoğlu, D. (2005). Hizmet işletmelerinde liderlik davranışları ile iş doyumu arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(5), 21-27.
- Terzi, A. R. ve Kurt, T, (2005), İlköğretim Okulu Müdürlerinin Yöneticilik Davranışlarının Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığına Etkisi, Milli Eğitim Dergisi, 166, 1-12.
- Toksöz, S. (2010). 21. yüzyılın liderlik anlayışı olarak okul yöneticilerinin dönüşümcü liderlik özelliklerininöğretmenlerin algılarına göre değerlendirilmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yedi Tepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Uğurlu, C. T. (2017). Okul Yönetiminde Liderlik. C. T. Uğurlu (Ed.) içinde, Okul Yönetimi (s. 147-181). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Uzer, M. (2010). İlköğretim okul yöneticilerinin dönüşümcü liderlik özelliklerine sahip olma düzeyleri(Silivri ilçesi örneği), Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Weiss, D. J.,Dawis, R. V., England, G. W. ve Lofquist, L. H. (1967). Manual forthe MinnesotaSatisfactionQuestionnaire. (Rapor: RD-1623-G). Minneapolis: Minnesota Studies in VocationalRehabilitation.
- Zembylas, M. ve Papanastasiou, E. C. (2005). Modelingteacherempowerment: the role of jobsatisfaction. EducationalResearchand Evaluation, 11(5), 433-459
